Qumeshti i Nenes
Ne njeriun e kemi mėsuar pėr prindėrit e vet, sepse nėna e vet e barti me mund pas mundi dhe pas dy viteve ia ndau gjirin. Tė jesh mirėnjohės ndaj Meje dhe ndaj dy prindėrve tė tu pse vetėm tek Unė ėshtė kthimi juaj.
(Sure Llukman: 14)
Qumėshti i nėnės ėshtė njė pėrzierje e pakrahasueshme qė u krijua nga Zoti si njė burim i shkėlqyer ushqimi pėr fėmijėn e porsalindur por edhe si njė substancė qė rrit rezistencėn e tij ndaj sėmundjeve. Ekuilibri i vlerave ushqimore tek qumėshti i nėnės ėshtė nė nivele ideale dhe gjithashtu ai ėshtė nė formėn ideale pėr trupin ende tė parritur tė fėmijės. Njėkohėsisht, qumėshti i nėnės ėshtė shumė i pasur me vlera ushqimore qė ndihmojnė nė pėrshpejtimin e rritjes sė qelizave tė trurit dhe tė zhvillimit tė sistemit nervor. 75) As ushqimi artificial i prodhuar nga teknologjia e sotme nuk mund ta zėvendėsojė kėtė burim tė mrekullueshėm ushqimi.
Lista e avantazheve tė fėmijės nga qumėshti i nėnės rritet nga dita nė ditė. Kėrkimet kanė treguar se fėmijėt e ushqyer nga qumėshti i nėnės janė veēanėrisht tė mbrojtur nga infeksionet e sistemit tė frymėmarrjes dhe atij tretės. Kjo sepse antitrupat nė qumėshtin e nėnės sigurojnė njė mbrojtje direkte ndaj infeksioneve. Veti tjetėr anti-infeksionale tė tij ėshtė se ky ushqim krijon njė ambjent tė pėrshtatshėm pėr bakteret “e mira” tė quajtura “florė normale” dhe pėrbėn njė barrierė ndaj baktereve, viruseve dhe parazitėve. Pėr mė tepėr, ėshtė zbuluar se nė qumėshtin e nėnės ka faktorė qė rregullojnė sistemin imunitar ndaj sėmundjeve infektive dhe e lejojnė atė tė funksionojė normalisht. 76)
Meqė qumėshti i nėnės ėshtė modeluar nė mėnyrė tė veēantė, ai ėshtė ushqimi mė i tretshėm pėr fėmijėt. Duke qenė se ėshtė shumė i pasur me vlera ushqimore, ai tretet shumė lehtė nga sistemi i ndjeshėm tretės i fėmijės. Kėshtu, meqėnėse fėmija harxhon mė pak energji pėr tretjen, ai mund ta pėrdorė atė energji pėr funksione tė tjera trupore si rritja apo zhvillimi i organeve.
Qumėshti i nėnave qė kanė pasur fėmijė tė parakohshėm (prematurė) pėrmban nivele mė tė larta yndyrnash, proteinash, natriumi, klori dhe hekuri me qėllim qė tė pėrmbushė nevojat e fėmijės. Nė tė vėrtetė ėshtė parė se nga qumėshti i nėnės, funksionet e syrit zhvillohen mė mirė nė fėmijėt prematurė dhe gjithashtu ata dalin mė mirė nė testet e inteligjencės, si edhe kanė avantazhe tė tjera.
Njė zbulim tjetėr i ri shkencor qė i pėrket qumėshtit tė nėnės ėshtė se ai ėshtė shumė i dobishėm pėr fėmijėn, pėr dy vjet. 77) Ky informacion i rėndėsishėm i zbuluar nga shkenca vetėm kohėt e fundit u zbulua nga Zoti nė vargun “...pas dy viteve ia ndau gjirin...” 1400 vjet mė parė.